[Trẻ hay bị nôn trớ] #5+ Nguyên nhân và 6+ cách điều trị

Hiện tượng trẻ bị nôn trớ mà chúng ta thường gặp trong những năm tháng đầu đời của trẻ. Nguyên nhân nào khiến trẻ hay bị nôn trớ? Mẹ phải làm gì khi trẻ bị nôn trớ nhiều và liên tục? Các mẹ hãy cùng FaGoMom tìm hiểu trong bài viết sau nhé:

Hiện tượng nôn trớ ở trẻ

Theo các chuyên gia đưa ra nôn trớ là hiện tượng thức ăn trong dạ dày bị đẩy lên thực quản rồi trào ra miệng. Hiện tượng nôn trớ rất hay gặp ở trẻ nhỏ do hệ tiêu hóa chưa hoàn thiện, dạ dày ở tư thế nằm ngang trong khi chế độ ăn chủ yếu là sữa ở dạng lỏng. Tuy  nhiên, nôn trớ sẽ giảm dần khi trẻ lớn hơn và thường sẽ hết lúc trẻ được 12 tháng tuổi. 

Điều này có thể lý giải vì sao trẻ 1 tuổi hay bị nôn trớ hơn trẻ 2 hay 3 tuổi. Một số trường hợp nặng hoặc do bệnh lý cần xử trí thích hợp để phòng tránh mất nước-điện giải, biếng ăn, suy dinh dưỡng, khò khè,…

Trẻ dưới 1 tuổi dễ bị nôn trớ hơn trẻ được 2 đến 3 tuổi

Triệu chứng nôn trớ ở trẻ

Khi trẻ nôn trớ có những biểu hiện khá phổ biến dưới đây, các mẹ có thể nắm bắt thật kỹ lưỡng để phòng và điều trị cho con được tốt nhất:

+ Nôn trớ sẽ xuất hiện sau ăn có thể trào ra thức ăn ở cả miệng và mũi

+ Trẻ khóc thét sau đó lịm do hít lại dịch gây khó thở.

+ Kiểm tra miệng và mũi có sữa.

5+ Nguyên nhân trẻ hay bị nôn trớ

Dưới đây là một số nguyên nhân khá phổ biến khiến trẻ bị nôn trớ mà các mẹ thường gặp nhất:

- Trớ ở trẻ

Như chúng ta đã biết các trường hợp trớ thường không là bệnh lý nên có thể điều trị tại nhà, các phụ huynh cần được giải thích rõ để tránh lo lắng quá mức, đồng thời lưu ý hai vấn đề chính khi điều trị tại nhà: tư thế của trẻ và dinh dưỡng

+ Tư thế:

• Nên cho trẻ nằm đầu cao 30 độ

• Sau bú ẵm đứng bé khoảng 30 phút

• Không nên mặc quần áo quá chật

+ Dinh dưỡng

• Chia nhỏ lượng sữa

• Khi trẻ bú bị trớ không nên cho trẻ bú lại ngay

• Có thể cho trẻ bú sữa ít gây dị ứng trong khoảng 2 tuần nếu nghi ngờ trớ do dị ứng sữa.

+ Dấu hiệu trẻ cần nhập viện;

• Khi trẻ có cơn ngừng thở, tím tái.

• Thở nhanh, co lõm nhiều.

• Khò khè hoặc ho kéo dài

• Trớ có kèm máu hoặc dịch vàng, xanh

• Chậm lên cân, quấy khóc bứt rứt nhiều.

- Nôn do bệnh lý

Hiện tượng nôn ở trẻ là biểu hiện của những bệnh lý đường tiêu hóa hoặc cũng có thể là triệu chứng của bệnh lý đường hô hấp hay là bệnh lý toàn thân. Ngoài ra, còn một số bệnh gây  nôn ở trẻ và dấu hiệu nhận biết:

+ Viêm dạ dày ruột do virus hoặc vi khuẩn và ngộ độc thức ăn. Có thể nói đây là nguyên nhân bệnh lý phổ biến nhất gây nôn ở trẻ

Tuy nhiên, rất khó để phân biệt các bệnh viêm dạ dày ruột do virus, vi khuẩn với ngộ độc thức ăn vì biểu hiện khởi phát bệnh khá giống nhau: do trẻ nôn liên tục 5 – 30 phút/ lần trong 12 giờ đầu.

+ Nguyên nhân bệnh lý do trẻ không dung nạp/ dị ứng đạm sữa bò (CMA): Hàm lượng cao chất đạm chưa được xử lý trong sữa bò có thể làm trẻ khó tiêu hóa. Trong trường hợp kèm theo các triệu chứng như đi phân lỏng (có thể lẫn máu), nôn, hay đau bụng, hoặc dấu hiệu dị ứng ngoài da, tăng cân chậm, nên đưa bé đi khám. Có thể cần thay thế sữa bò bằng công thức sữa đậu nành hoặc sữa có đạm thủy phân.

Do trẻ dị ứng với đạm sữa bò dẫn đến việc nôn trớ

+ Do bệnh trào ngược dạ dày-thực quản (GERD) có hoặc không kèm viêm thực quản: Mẹ có thể nhận thấy hiện tượng ở trẻ nôn trớ nhiều và liên tục kèm ợ, xảy ra một thời gian lâu sau bữa ăn/ bú, da trẻ xanh tái. Sau khi ăn/bú, trẻ thường khóc, thậm chí khóc khi đang ăn/bú, kèm theo có tư thế uốn cong người để giảm đau lúc bú bình.

+ Nôn do bệnh tật: Trường hợp này chúng ta hay gặp trong các bệnh nhiễm khuẩn tiêu chảy, viêm mũi họng, viêm phổi, viêm màng não, viêm ruột hoại tử,...Trẻ thường có biểu hiện nôn đột ngột và kèm theo các triệu chứng đặc biệt như sốt hoặc không, chảy nước mũi và ho. Đặc biệt, khi nhiễm bệnh cơ thể trẻ mệt mỏi, chán ăn, có thể sốt, khó thở… dẫn đến nôn trớ. Hay trẻ mắc các bệnh ngoại khoa như lồng ruột, tắc ruột khiến trẻ nôn trớ kèm theo những cơn đau bụng quằn quại, đi ngoài ra máu, bụng căng trướng,…

+ Nguyên nhân do dị tật bẩm sinh đường tiêu hóa: Do hẹp phì đại môn vị là dị tật thường gặp, gây hẹp, tắc chỗ nối giữa dạ dày và ruột non. Trường hợp thường gặp ở các bé trai thường nhiều hơn. Sau khi sinh, trẻ vẫn bú mẹ và đi tiêu bình thường, khoảng 3-4 tuần sau thì xuất hiện nôn trớ liên tục nhiều lần sau khi bú, nôn vọt thành tia, chất nôn là sữa cũ (đông vón) do đọng lâu trong dạ dày. Nôn kéo dài làm cho trẻ sụt cân nhanh, bụng xẹp, đi phân ít, tiểu ít mặc dù trẻ vẫn háu bú. Trẻ mắc bệnh này cần phải phẫu thuật.

Nguyên nhân do dị tật bẩm sinh đường tiêu hóa

6+ Cách điều trị và phòng tránh trẻ bị nôn trớ

Để phòng tránh nôn trớ cho bé cha mẹ nên tìm hiểu các nguyên nhân gây nôn trớ cho bé. Khi bé bị nôn trớ mẹ có thể áp dụng một số biện pháp dưới đây:

+ Phương pháp điều trị tốt nhất để tránh nôn ở trẻ là giúp trẻ ợ hơi.

+ Cha mẹ có thể vỗ vào lưng trẻ nhẹ nhàng từ trên xuống dưới, để tất cả các thực phẩm dễ dàng tiêu thụ đi xuống trong dạ dày.

+ Không nên ép trẻ ăn quá no khiến dạ dày căng gây ra cảm giác nôn hoặc buồn nôn hoặc buồn nôn, có hại cho sức khỏe. Nên cho trẻ ăn thành nhiều bữa nhỏ thay vì ăn no 2 – 3 bữa/ ngày và đảm bảo khoảng cách giữa 2 bữa ăn.

+ Tránh tắm cho bé khi vừa ăn xong hoặc cho bé tham gia các trò chơi vận động bể bơi cho bé hay chạy xe đạp, cầu trượt…điều này không tốt cho hệ tiêu hóa và dễ gây nôn.

+ Không nên cho trẻ vừa ăn vừa chơi, đi ăn rong, nô đùa mà dành riêng thời gian chơi và ăn uống đúng giờ giấc, không để trẻ ăn quá 30 phút vì không tốt cho tiêu hóa và hình thành thói quen ăn uống xấu, thức ăn dễ bị biến đổi chất, nhiễm khuẩn.

+ Tuyệt đối đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm cho bé.

+ Nếu tình trạng nôn trớ diễn ra thường xuyên thì cha mẹ có thể sử dụng một số loại thuốc ở dạng siro, thuốc viên, viên nén và thuốc tiêm chống nôn trớ khi có sự chỉ định của bác sĩ. Không nên tự ý sử dụng thuốc chống nôn vì nhiều trường hợp trẻ nôn phòng vệ, do ngộ độc nếu cầm nôn sẽ gây ra tác hại lớn.

Không nên cho trẻ vận động mạnh khi vừa ăn no

Hướng dẫn chăm sóc trẻ bị nôn trớ

Các chuyên gia khuyến cáo rằng: Khi trẻ bị nôn, trớ phải nghiêng ngay đầu trẻ sang một bên. Nhanh chóng làm sạch chất nôn trong miệng, họng và mũi trẻ ( miệng trước, mũi sau), bằng cách hút hoặc quấn khăn gạc vào ngón tay thấm hết chất nôn trong mồm và họng của trẻ.

Mẹ khum tay vỗ nhẹ hai bên lưng nhằm trấn an bé, đồng thời giúp trẻ ho bật chất nôn còn lại trong họng ra ngoài. Sau đó mẹ lau cổ và người cho trẻ bằng nước ấm, thay đồ vải có dính chất nôn.

Nên hỏi ý kiến của bác sĩ khi cho trẻ dùng thuốc. Mẹ cần theo dõi nôn trớ tiếp theo xem là nôn khan hay nôn ra sữa màu sắc chất nôn (vàng, xanh hay gợn nâu). Hoàn cảnh xuất hiện nôn vào thời điểm nào trong ngày? Có liên quan đến bữa ăn hay không?

Khi trẻ bị nôn, trớ nghiêng đầu bé ngay sang một bên

Hướng dẫn phòng ngừa trẻ bị nôn trớ

Để phòng ngừa tình trạng trẻ bị nôn trớ, các mẹ có thể sử dụng theo một số cách dưới đây để mang lại hiệu quả cho con yêu:

+  Không nên ép trẻ quá no, sau khi ăn phải bế trẻ vỗ ợ hơi

+ Không bế xốc trẻ hoặc đùa khi trẻ vừa ăn no.

+ Hàng ngày mẹ nên massage quanh rốn nhẹ nhàng làm giảm co bóp dạ dày hạn chế nôn trớ, massage theo đường khung đại tràng giúp tăng nhu động ruột, bài tiết phân đều đặn, làm giảm chướng bụng và nôn trớ.

+ Các bữa ăn tránh ăn quá gần nhau (< 2,5h - 3h) với trẻ đủ tháng

Khum tay vỗ nhẹ lưng bé giúp trẻ ho bật chất nôn còn lại trong họng ra ngoài

Cha mẹ cần làm gì khi bé bị nôn trớ

Khi trẻ bị nôn trớ, ngay lúc đó mẹ phải lập tức nghiêng đầu trẻ sang một bên để trẻ không bị sặc, rồi nhanh chóng lau sạch chất nôn trong miệng, họng và mũi trẻ bằng cách hút hoặc quấn khăn gạc vào ngón tay sau đó thấm hết chất nôn trong miệng và họng trẻ ra ngoài. Khi trẻ đang nôn tuyệt đối không được bế xốc trẻ lên vì sẽ làm nguy cơ trào dịch ói vào phổi, gây nguy hiểm cho trẻ.

Và cha mẹ cần chú ý không quát mắng hay tỏ thái độ bực tức làm trẻ mất bình tĩnh, quấy khóc khiến trẻ bị nôn trớ nhiều hơn. Thay vào đó mẹ nên từ từ nhẹ nhàng nói chuyện với trẻ để quên đi cơn khó chịu này, đồng thời vuốt ngực và lưng cho trẻ từ trên xuống.

Trong lúc này mẹ hãy dỗ bé ngủ, vì dạ dày trống trong suốt thời gian này sẽ giúp bé dễ chịu hơn. Mẹ tuyệt đối không cho bé dùng bất kỳ loại thuốc chống nôn nào khi chưa được sự cho phép của bác sĩ.

Khi trẻ đang nôn tuyệt đối không được bế xốc trẻ nên, gây nguy hiểm cho trẻ

Khi nào các mẹ cần đưa bé nôn trớ đến khám bác sĩ

Trẻ bị nôn trớ do nhiều nguyên nhân dẫn đến, và có thể là dấu hiệu của bệnh lý, vì thế mẹ cần đưa trẻ đến bệnh viện khi nhận thấy các dấu hiệu đi kèm sau:

+ Đối với trẻ dưới 12 tuần tuổi và nôn nhiều hơn một lần

+ Trẻ có dấu hiệu mất nước, miệng khô, ít nước mắt, ít nước tiểu (thay ít hơn 6 tã lót / ngày)

+ Sốt cao, đau đầu, phát ban, cứng cổ, đau dạ dày.

+ Khi mẹ phát hiện chỗ nôn ói có máu hoặc mật.

+ Liên tục nôn trớ hay đã nôn trớ liên tục trong 24 tiếng.

+ Trẻ co giật, khó thở.

+ Trướng bụng, tiêu chảy.

+ Trẻ khó thức dậy, nhím ốm yếu xanh xao.

+ Khi trẻ nôn trớ xong lại rơi vào tình trạng lơ mơ hay bị kích thích tinh thần.

+ Trẻ bị đau bụng quằn quại.

Các chuyên gia của FaGoMom đã đưa ra những kinh nghiệm xử lý trẻ bị nôn trớ mà các mẹ bỉm chúng ta cần bổ sung vào “tủ kiến thức” của mình. Ngoài ra, các mẹ có thể tham khảo thêm các bài viết khác tại Page của FaGoMom hoặc trực tiếp gọi điện đến cho các chuyên gia của FaGoMom để được giải đáp, tư vấn kỹ hơn nhé.

Thông tin liên hệ:

Công ty TNHH giải pháp thương mại Fago Group

Địa chỉ:

Tại Hồ Chí Minh: Chung cư tecco Greenest, Phan Văn Hớn, Tân Thới Nhất, Quận 12, Thành phố Hồ Chí Minh

https://g.page/fagomom

Tại Hà Nội: N2C Hoàng Minh Giám, Trung Hòa Nhân Chính, Quận Thanh Xuân, Thành phố Hà Nội

https://goo.gl/maps/H4ML5FeAZ97C6zne7

Điện thoại: 0934 812 773 - 0911 002 444

Thời gian làm việc:

Thứ 2 - 7 : 8:00 - 18:00

Chủ nhật : 8:00 - 11:30

Kết nối với chúng tôi:

- Fanpage: https://www.facebook.com/fagomom/

- Youtube: https://www.youtube.com/channel/UCJxRNkHP5B-lEa5jO73-URw