[Giải đáp từ bác sĩ] nhiễm trùng phổi ở trẻ sơ sinh

Dấu hiệu nhiễm trùng phổi ở trẻ sơ sinh thường khó nhận biết hơn nhưng mức độ nguy hiểm hơn do sức khỏe và sức đề kháng của trẻ còn rất non yếu. Vì vậy, cha mẹ cần nắm vững kiến ​​thức về bệnh nhiễm trùng phổi để phát hiện sớm và điều trị kịp thời, từ chuyên gia của FaGoMom chia sẻ dưới bài viết này.

Nhiễm trùng phổi ở trẻ sơ sinh là gì?

Nhiễm trùng phổi ở trẻ sơ sinh là một bệnh nhiễm trùng ở phổi khá phổ biến. Các túi khí trong phổi (phế nang) chứa đầy mủ và chất nhầy, ngăn cơ thể hấp thụ đủ oxy.

Có tới 99% ca tử vong do nhiễm trùng phổi xảy ra ở các nước đang phát triển. Vì vậy, việc nhận biết các triệu chứng của bệnh nhiễm trùng phổi ở trẻ em ngay từ giai đoạn đầu là vô cùng quan trọng để có thể điều trị kịp thời.

Xem thêm: Bệnh viêm phổi ở trẻ em: Chăm sóc như thế nào cho đúng?

Tìm hiểu về tình trạng nhiễm trung phổi ở trẻ sơ sinh

Nguyên nhân gây nhiễm trùng phổi ở trẻ sơ sinh

Khi trẻ sơ sinh hoặc trẻ nhỏ bị nhiễm trùng phổi, nguyên nhân đầu tiên mà các bậc cha mẹ thường nghĩ đến là thời tiết lạnh. Tuy nhiên, đây chỉ là một yếu tố, còn rất nhiều nguyên nhân khác có thể dẫn đến căn bệnh này từ rất sớm.

Nhiễm trùng phổi ở trẻ sơ sinh chủ yếu do các vi khuẩn như Listeria, Coli, vi khuẩn Gram âm gây ra. Nhiễm trùng phổi ở trẻ sơ sinh có thể xảy ra trước, trong hoặc sau khi sinh, liên quan mật thiết đến thời điểm vỡ ối trước khi sinh.

Đặc biệt:

·         Thời gian vỡ nước từ hơn 6 giờ đến 12 giờ trước khi sinh: 33% trẻ sơ sinh bị nhiễm trùng phổi.

·         Vỡ ối từ trên 12 giờ đến 24 giờ trước khi sinh: 51,7% trẻ bị nhiễm trùng phổi.

·         Té nước hơn 24 giờ trước khi sinh: 90% trẻ sơ sinh bị nhiễm trùng phổi.

·         Trong quá trình sinh nở, hồi sức sau sinh và chăm sóc trẻ sơ sinh cũng cần được vô trùng, nếu không trẻ sơ sinh rất dễ bị lây nhiễm từ dụng cụ, môi trường và người chăm sóc.

·         Trẻ sơ sinh có thể bị nhiễm trùng phổi do hít phải nước ối bị nhiễm khuẩn, phân su hoặc dịch tiết từ đường sinh dục của mẹ khi trẻ sắp chào đời.

Ngoài ra, một nguyên nhân khác khiến trẻ sơ sinh bị nhiễm trùng phổi là do trong bụng mẹ bị thiếu oxy. Vì vậy, khi mang thai, mẹ phải khám định kỳ, nhất là giai đoạn cuối để phát hiện sớm tình trạng này và có biện pháp can thiệp kịp thời.

Ngoài ra, trẻ nhẹ cân do phản xạ thực quản chưa hoàn thiện và các cơ vận động không đều nên dễ bị trào ngược dạ dày, khiến sữa bị hít nhầm vào phổi gây ra triệu chứng khó thở. đánh trống ngực, khó thở, mắt xanh xao. Càng hít nhiều sữa, các triệu chứng càng nặng, có thể gây nhiễm trùng phổi.

Trẻ mắc các bệnh như viêm da, viêm khoang miệng, viêm rốn cũng có thể dẫn đến nhiễm trùng phổi.

Nguyên nhân dẫn đến tình trạng nhiễm phổi ở trẻ sơ sinh

Các yếu tố nguy cơ nhiễm trùng phổi ở trẻ sơ sinh

Trong thực tế có rất nhiều yếu tố dẫn đến tình trạng nhiễm phổi ở trẻ sơ sinh. Trong phần này sẽ được chia thành 2 yếu tốt chính: yếu tố thuận lợi, và yếu tố môi trường.

Đối với yếu tố thuận lớn khiến trẻ dễ mắc bệnh nhất:

·         Trẻ em dưới 1 tuổi, đặc biệt là trẻ sơ sinh.

·         Trẻ nhẹ cân (dưới 2500g)

·         Trẻ mắc các bệnh hoặc dị tật bẩm sinh: Sởi, còi xương, suy dinh dưỡng, tim bẩm sinh, suy giảm miễn dịch bẩm sinh ...

Về yếu tố từ môi trường:

·         Khí hậu lạnh, thời tiết thay đổi đột ngột, độ ẩm cao.

·         Môi trường đông đúc, ô nhiễm, mất vệ sinh, nhà ở chật chội, ẩm thấp bụi bặm, khói bếp, khói thuốc lá.

·         Trong gia đình có người mắc bệnh lao và hút thuốc lá.

·         Trẻ không được tiêm chủng đầy đủ và đúng lịch.

·         Chăm sóc trẻ không đúng cách: Trẻ thiếu vitamin A, thiếu máu, thiếu kẽm, không bú mẹ, suy dinh dưỡng…

Trẻ sơ sinh thường có sức đề kháng yếu, hệ miễn dịch của trẻ dưới 5 tuổi thường chưa hoàn thiện nên nguy cơ mắc các bệnh do vi rút, truyền nhiễm là rất cao. Trẻ em cần được bảo vệ bằng cách tiêm chủng đầy đủ theo chương trình tiêm chủng cho trẻ, nhất là trẻ dưới 1 tuổi, cha mẹ cần chủ động theo dõi và đưa trẻ đi tiêm chủng đúng lịch để bảo vệ sức khỏe cho trẻ.

Xem thêm: [Nhiễm trùng sơ sinh] Nguyên nhân và cách điều trị

Các nguy cơ khiến trẻ bị nhiễm trùng phổi

Các biểu hiện của nhiễm trùng phổi ở trẻ sơ sinh

Không giống như bệnh nhiễm trùng phổi ở trẻ lớn với triệu chứng điển hình là sốt cao, ho và có tiếng “rít” khi nghe lưng. Đối với trẻ sơ sinh, do đường hô hấp chưa phát triển hoàn thiện nên các triệu chứng lâm sàng thường không rõ ràng, dễ bị bỏ qua.

Các dấu hiệu nhiễm trùng phổi ở trẻ sơ sinh ban đầu thường nghèo nàn và không rõ ràng, chẳng hạn như:

·         Bú kém hoặc bỏ bú

·         Sốt trên 37,5 độ C hoặc hạ thân nhiệt

·         Thở nhanh hơn 60 lần trong 1 phút hoặc khó thở

Khi các triệu chứng rõ ràng, bệnh đã nặng: Trẻ sốt hoặc hạ thân nhiệt, hôn mê, phản ứng kém với kích thích, bú kém hoặc bỏ bú, nôn trớ, chướng bụng, khó thở, li bì, tím tái. …

Bệnh diễn tiến nhanh và nặng hơn so với trẻ lớn, trên thực tế, nhiều trẻ khi được đưa đến cơ sở y tế dù không sốt (chỉ hơi ấm đầu), không ho nhiều nhưng đã biến chứng nhiễm trùng phổi. rất nặng.

Vì vậy, cha mẹ hoặc người thân cần quan tâm đến tình trạng của trẻ để phát hiện sớm khi thấy trẻ có biểu hiện sốt, bỏ bú, thở nhanh,… cần đưa ngay trẻ đến cơ sở y tế để khám và điều trị. Điều trị kịp thời tránh những biến chứng nặng có thể dẫn đến tử vong.

Các biểu hiện của nhiễm trùng phổi ở trẻ sơ sinh

Chẩn đoán và dấu hiệu nhiễm trùng phổi ở trẻ sơ sinh

Cha mẹ cần học cách quan sát nhịp thở của trẻ bằng cách kéo áo lên sau đó quan sát cử động của lồng ngực hoặc bụng, cần quan sát khi trẻ nằm yên hoặc đang ngủ, không phải khi trẻ đang khóc. Nếu trẻ thở gấp, cử động sẽ nhanh hơn những ngày bình thường.

Có thể phát hiện trẻ bằng các chỉ số sau:

·         Trẻ từ 1-5 tuổi, thở từ 40 lần trong 1 phút trở lên;

·         Trẻ từ 2 tháng đến 1 tuổi, thở từ 50 lần trong 1 phút trở lên;

·         Trẻ dưới 2 tháng, thở từ 60 lần trong 1 phút trở lên.

Hay còn được gọi bằng cách khác, cha mẹ vén áo của trẻ lên và quan sát ngực. Nếu thấy trẻ thở không bình thường, khi thở phát ra âm thanh bất thường thì rất có thể trẻ đã bị nhiễm trùng phổi.

Bên cạnh đó, cha mẹ cũng nên quan sát ranh giới giữa ngực và bụng xem có dấu hiệu thụt vào khi trẻ hít vào hay không? Để theo dõi tín hiệu này, hãy ôm trẻ nằm ngang trong lòng mẹ hoặc đặt trẻ nằm ngang trên giường. Hiện tượng này nếu thấy thường xuyên ở bất kỳ nhịp thở nào của trẻ, khi trẻ nằm yên hoặc đang ngủ là có cơ sở, nhưng chỉ thấy khi trẻ quấy khóc hoặc cố gắng hít thở sâu thì không được coi là co thắt ngực. Theo đó, nếu trẻ có biểu hiện tức ngực tức là đã bị nhiễm trùng phổi nặng, cần đưa trẻ đến bệnh viện để điều trị ngay.

Chuẩn đoán và điều trị nhiếu trùng phổi ở trẻ sơ sinh

Cách điều trị nhiễm trùng phổi ở trẻ sơ sinh

Việc điều trị nhiễm trùng phổi ở trẻ em phụ thuộc vào nhiều yếu tố, trong đó có thể trạng và nguyên nhân nghi ngờ gây nhiễm trùng phổi (do virus, vi khuẩn, nấm hay ký sinh trùng). Nếu bệnh do vi rút thì bé không cần dùng kháng sinh. Nếu bệnh do vi khuẩn, bé sẽ cần được điều trị bằng thuốc kháng sinh. Tùy thuộc vào loại vi khuẩn được cho là nguyên nhân, bác sĩ sẽ kê đơn thuốc kháng sinh thích hợp.

Hầu hết trẻ bị nhiễm trùng phổi có thể được điều trị tại nhà. Nếu có một trong các yếu tố sau, bé phải nhập viện để được chăm sóc y tế:

·         Cần liệu pháp oxy

·         Bị nhiễm trùng phổi có thể lây lan sang máu

·         Bị bệnh mãn tính ảnh hưởng đến hệ thống miễn dịch

·         Nôn nhiều không uống được thuốc.

·         Nhiễm trùng phổi tái phát nhiều lần

·         Có thể có ho gà.

Phương pháp điều trị tại bệnh viện có thể bao gồm thuốc kháng sinh tiêm tĩnh mạch và liệu pháp hô hấp. Trong trường hợp nghiêm trọng hơn, con bạn có thể được điều trị trong phòng chăm sóc đặc biệt (ICU).

Điều trị bệnh phổi cho trẻ sơ sinh

Cách phòng tránh nhiễm trùng phổi ở trẻ sơ sinh

Nhiễm trùng phổi ở trẻ em là một căn bệnh nguy hiểm, có tỷ lệ tử vong cao, tuy nhiên những biến chứng nguy hiểm có thể phòng và tránh được bằng cách:

Tiêm vắc xin phòng bệnh

Một số mầm bệnh gây nhiễm trùng phổi ở trẻ em có thể được ngăn ngừa bằng vắc xin.

·         Vi khuẩn ho gà Bordetella và vi khuẩn Haemophilus influenzae týp B gây nhiễm trùng phổi ở trẻ em có thể được ngăn ngừa bằng cách tiêm phòng khi trẻ 2 tháng tuổi.

·         Vi khuẩn phế cầu - nguyên nhân phổ biến gây nhiễm trùng phổi đã được tiêm vắc xin phòng ngừa, được khuyến cáo tiêm cho trẻ từ 2 tháng tuổi.

·         Virus cúm mùa có thể dẫn đến biến chứng nhiễm trùng phổi nếu bạn không may mắc bệnh. Vì vậy, trẻ cần được tiêm phòng cúm mùa từ 6 tháng tuổi, nhất là những trẻ bị rối loạn tim phổi hoặc hen suyễn vì nguy cơ biến chứng nặng rất cao.

·         Vi-rút sởi gây bệnh sởi, có thể dẫn đến nhiễm trùng phổi, có thể được ngăn ngừa bằng vắc-xin, được khuyến cáo cho trẻ dưới 9 tháng tuổi.

Mặc dù vẫn còn rất nhiều mầm bệnh gây nhiễm trùng phổi ở trẻ em chưa có vắc xin phòng ngừa nhưng tiêm phòng đầy đủ và đúng lịch là phương pháp hữu hiệu để phòng bệnh, trường hợp trẻ bị nhiễm trùng nhẹ hơn thì thời gian mắc bệnh cũng ít hơn. . bệnh ngắn hơn, ít biến chứng nghiêm trọng hơn.

Khám định kỳ để phòng tránh nhiễm trùng phổi ở trẻ sơ sinh

Không để trẻ tiếp xúc với nguồn lây nhiễm

·         Trẻ bị nhiễm trùng phổi hoàn toàn không phải do mặc không ấm, do thời tiết nóng, lạnh (như chúng ta thường nghĩ ...) mà chủ yếu là do trẻ bị lây nhiễm từ cộng đồng (trong gia đình hoặc bên ngoài). Vì vậy, cần tạo cho trẻ một môi trường sống trong lành: không có khói thuốc lá và các chất ô nhiễm khác.

·         Tránh tiếp xúc nơi đông người, đặc biệt là người ốm, có biểu hiện hắt hơi, sổ mũi, đau họng, ho, v.v.

·         Người chăm sóc trẻ phải rửa tay bằng xà phòng trước khi chạm vào trẻ, cho trẻ ăn.

Dinh dưỡng cho trẻ em

·         Đối với trẻ sơ sinh: Đảm bảo cho trẻ bú mẹ hoàn toàn trong 6 tháng đầu.

·         Đối với trẻ nhỏ: Đảm bảo đủ dinh dưỡng, bổ sung thêm rau xanh và hoa quả, nhất là các loại quả có múi để tăng vitamin C; Thịt, cá tăng cường chất đạm, omega-3 ...

·         Cho trẻ ăn ngủ đúng giờ.

·         Không nên tự dùng thuốc cho trẻ khi chưa có chỉ định của bác sĩ.

Các triệu chứng ban đầu của bệnh nhiễm trùng phổi ở trẻ sơ sinh rất dễ nhầm lẫn với các bệnh viêm đường hô hấp khác. Bởi vậy, thường không được điều trị dứt điểm dẫn đến những biến chứng nguy hiểm khó lường. Vì thế, khi có bất kỳ triệu chứng nào của bệnh nhiễm trùng phổi, cha mẹ cần đưa trẻ đến gặp bác sĩ chuyên khoa để được thăm khám và điều trị kịp thời.